Жарық бір ортадан екінші ортаға өткенде жарықтың сыну құбылысы байқалады. Мұның себебі, әртүрлі орталарда жарықтың таралу жылдамдығы түрліше болуымен түсіндіріледі. Сыну заңы бойынша:
мұндағы n – екінші ортаның бірінші ортаға қатысты сыну көрсеткіші. Егер бірінші орта ауа болса оның сыну көрсеткіші 1, онда екінші ортаның сыну көрсеткіші абсолют сыну көрсеткішіне тең.
1-қадам. Ақ қағазға жазық параллель пластинаны қойыңдар да, оны қоршап сызыңдар.
2-қадам. Қағазға екі түйреуіші (1 және 2), екеуінің біреуін (2) пластинаға жақын, ал екіншісін өз қалауларың бойынша кезкелген жерге қадаңдар (суретте көрсетілгендей)
3-қадам. Жарықтың түзусызықты таралу қасиетін пайдаланып, пластинада екі рет сынған сәуле жүретін түзуді анықтаңдар. Ол үшін 3 және 4 түйреуіштерді пластина артына әрқайсысы бақылаушының көзіне жақын түйреуіштен көрінбей қалатындай етіп қадаңдар.
4-қадам. Қағаз бетінен түйреуіштер мен пластинаны алып тастаңдар. 1 және 2 нүктелері арқылы пластинаға түсетін сәуле жүргізіңдер. 3 және 4 нүктелері арқылы пластинадан шығатын сәулені жүргізіңдер. Түсу нүктесін пластинадан сәуленің шығу нүктесімен жалғаңдар. Алынған сызық – шыны да сынған сәуле.
5-қадам. Транспортир арқылы түсу бұрышы α мен сыну бұрышын γ өлшеңдер.
6-қадам. формуласы бойынша шынының сыну көрсеткішін есептеңіз.
7-қадам. Нәтижені кестелік мәндер мен салыстырыңдар. Қорытынды жасаңдар.
8-қадам. Суреттегі бұрыштарын қарастырыңдар. Егер АО = ОВ болса, сыну көрсеткішін мына формула арқылы анықтауға болатынын дәлелдеңдер:
9-қадам. Өлшеу нәтижелерін кестеге жазыңыз
10-қадам. Келесі формула негізінде салыстырмалы сыну көрсеткішінің орташа мәнін анықтаңыз.
12-қадам. Абсолют қателіктің орташа мәнін анықтаңыз.
13-қадам. Салыстырмалы қателікті анықтаңыз.
Симулятор терезесін басыңыз.
Симуляторды суретте көрсетілгендей етіп параметрлерін орнатыңыз.
Зертханалық жұмыс барысында орындаған қадамдарды лазер арқылы орындауға мүмкіндік беріледі.
Жұмысты бастаңыз
11-қадам. Әр өлшеудің абсолют қателігін анықтаңыз.
Сабақтың бейненұсқасы
№ 10-зертханалық жұмыс. «Шынының сыну көрсеткiшiн анықтау»
Сабақтың презентациясын көшіру